Jezik, reč i pesma (fragmenti)

Miroljub Todorović


Pesnički jezik - neprekidna reinterpretacija jezičkih znakova.

*

„Biće je u svojoj duhovnoj i ličnoj suštini jezik.“

(L. Stefanini)

*

Da li su, zaista, reči postale “jednake stvarima”, i da li su “ne-stvarne reči postale suvišne”?

*

Jezičko organizovanje i predočavanje stvarnosno utemeljene zbilje u šatrovačkoj pesmi.

*

Dinamičko shvatanje forme književnog dela.

*

Očitavanje vizuelnog značenja.

*

Zavisnost vizuelnog značenja od perceptivnih kodova.

*

Proširivanje i produbljivanje značenja reči i otkrivanje novih semantičkih potencijala u apejronističkoj poeziji.

*

Prema strukturalistima: jezik je apstraktni sistem, a govor – konkretna, fizička realizacija tog sistema.

*

“Ne postoji ništa izvan teksta.”

(Derida)

*

Ka kristalizaciji reči i slika u apejronističkoj pesmi.

*

Za Humbolta jezička struktura je reverzibilno određena strukturom uma.

*

Glasovno, vizuelno i prostorno zračenje znakova u signalističkoj pesmi.

*

Trenutak kada signalističko delo osvaja prostor.

*

Neiscrpna mnogolikost pesničke tvorevine.

*

Reč u stohastičkoj pesmi vraćena svojoj neposrednosti i punoći.

*

Zavisnost značenja.

*

Fenomenološka poezija i težnja da se opeva predmetnost sveta.

*

Empiričnost jezika.

*

Intuicija i imaginacija rasprostrte u vremenu i prostoru.

*

Naša spoznaja – tek jedna od mogućih spoznaja.

*

Kako dospeti do unutrašnje forme jezika?

*

Intencionalnost – bitna osobina ljudske svesti.

*

Šta bi bila žižna tačka jednog pesništva?

*

Stvar koja kreće ka rečima.

*

Postvarenje stvari.

*

Oživljavanje, jezičko i značenjsko bogaćenje obezličenih elemenata svakodnevice u aleatornoj i šatrovačkoj poeziji.

*

“Bivstvovanje koje se može razumeti jeste jezik.”

(Gadamer)

*

Nerazmrsivi čvorovi paradoksa u apejronističkoj pesmi.

*

Drama pisanja.

*

U apejronističkoj pesmi reč je osposobljena da izražava značenje koje nju samu prevazilazi.

*

Da li je poezija “uvek obuzdavanje reči”?

*

Strah od reči.

*

Značenjski i oblikovni pomaci u jeziku scijentističke pesme.

*

Što više skratiti rastojanje između bića i mišljenja.

*

Gde je istina stvari?

*

Da li je moguće govor do kraja materijalizovati?

*

Eksperimentalno u umetnosti, (prema tradicionalističkom viđenju), kao nešto nerazumno, nerazumljivo, nepoželjno i opasno.

*

Igra je za čoveka isto tako važna funkcija kao rad.

*

“Ukoliko književna istraživanja žele da postanu nauka, ona moraju da za svog jedinog junaka proglase postupak.”

(Jakobson)

*

Planetarno iskustvo i planetarno mišljenje posebno je izraženo i naglašeno već u ranom signalizmu.

*

Stvaralačka moć reči.

*

Estetika diskontinuiteta.

*

Kao da sama priroda govora nagoveštava iskonski čovekov san i žudnju za moći i osvajanje sveta bića i stvari.

*

Reč nudi istinu jezika.

*

“Reč vlada, reč nadvladava pesnika.”

(H. Valden)

*

Odnos jezika i metajezika.

*

I pesnik i lingvist stvaraju jezičke sisteme različite od komunikacijski denotativnog jezika.

*

Pesnički jezik – sredstvo izražavanja i način postojanja.

*

Apejronistička pesma – suma organizovanih pesničkih napetosti.

*

U kojoj meri možemo smisao prihvatiti kao konstitutivni i nezaobilazni elemenat stvaralaštva?

*

“Haos mora da prosijava iz svakog pesništva.”

(Novalis)

*

Zagonetnost – osnovni pesnički fenomen po kome se poezija razlikuje od običnog govora.

(1975–1989)