Sunday, January 31, 2010

ZNAČITI I BITI


Miroljub Todorović


(Nagon za pesmom)

Čovek jezikom odvojen od "prirodne neposrednosti", od opšte ravnodušnosti stvari.

*

Impulsi jedne radikalizovane senzibilnosti.

*

Reč, slika i pesma stvoreni u neprestanoj zavadi sa svetom.

*

Izazovni ukrštaji verbalnih i vizuelnih suprotnosti.

*

Različite vrste prenosa značenja reči.

*

Snaga asocijacija, lavine jezika, put ka stohastičkoj pesmi.

*

Istraživanje integralnosti i totaliteta avangardnog pesništva šezdesetih i sedamdesetih godina.

*

Semiologija slike nastala i razvijena unutar sistema opšte semiologije.

*

Stohastička, aleatorna i apejronistička poezija: radikalni oblici konkretizacije pesničkog jezika u signalizmu.

*

O prirodi i dejstvu imaginacije kao važnog instrumenta poetskog iskustva.

*

Ideje i porivi asketskog i anonimnog stvaralaštva.

*

Život koji u celini i unapred pripada umetnosti (literaturi).

*

Tvorevine poetske imaginacije istinitije od same stvarnosti.

*

Ka potpunom raspadu jezičkog znaka u vizuelnoj pesmi.

*

Samorazumevanje i tumačenje sveta.

*

Prema Jakobsonu organizaciono načelo poetskog jezika je "paralelizam foničkih struktura".

*

Misao i njena težnja ka totalizaciji istine u kojoj se utemeljuje.

*

Pesničke slike iz tamnog jezgra jezičke vidovitosti.

*

Koincidiranje oblika i značenja pesme u konkretnoj poeziji.

*

Književnost kao "metafizički talog".

(Benze)

*

Signalistička poezija i potreba stvaraoca za novim i kompleksnijim izražajnim sredstvima.

*

Nepristajanje da se pesma svede na jednoobrazni linearni tok.

*

Sloboda i nezavisnost reči pretvorena u eksplozivnu lavinu pesničkih slika i ritma.

*

Pevna i jezička istrošenost tradicionalističke poezije.

*

Stvarnost svedena na svet stvari i telo.

*

"Umetnost je umetnost kao umetnost. Umetnost kao umetnost nije ništa drugo do umetnost."

(Ed Rajnhard)

*

Granična pesma.

*

Signalistički umetnik: stvaralac u čijem se duhu i delu neprekidno mešaju (prepliću) fantazija i ironija.

*

Između reči i saznanja o konačnosti.

*

Delo koje izražava suštinu jedne kulture.

*

Da li je moguće dati objektivnu definiciju estetskog predmeta?

*

Pesma je brižljivo beleženje pulsa neurotično razapetog unutrašnjeg pesnikovog bića koje ima svoj identitet u kosmičkom ništavilu.

*

Dematerijalizacija umetničkog objekta.

*

"Sudbonosna stvarnost" apejronističke igre u jeziku i sa jezikom.

*

Poruka koja nije našla odmah primaoca i okrenula se ponovo svom izvoru.

*

Čovek i njegov agon potrošeni u pesmi.

*

U semantičkoj konkretnoj poeziji reči, sintagme i veće jezičke celine još zadržavaju svoje konotativno značenje.

*

Ka novoj teoriji književnog vrednovanja.

*

U magnovenju munjevitog bleska: (haotična) slika, reč, zvuk i – pesma.

*

Žudnja za univerzalnom i apsolutnom poetikom.

*

Diskontinuitet govora i otvorenost smisla.

*

Zvučni oblici i ritam jezika foničke poezije.

*

Najizrazitiji otklon od tradicije i tradicionalizma u signalizmu je, pored uvođenja egzaktnih jezika u poeziju, izražen još kroz igru i ludičko.

*

Privremenost i uslovnost značenja reči i otvaranje novih pesničkih prostora.

*

Istina kao samoprepoznavanje.

*

Poetika signalizma – pobuna protiv Kosmosa i Sveta.

*

Pesnik u konkretnoj operativnoj akciji sa jezikom i u jeziku.

*

Svest o haosu.

*

Po Valeriju jezik "stvara pamćenje jedne nove vrste".

*

Načini postojanja umetničkog dela.

*

Neistražene semantičke dubine jezika.

*

I pored bogate tradicije istorijske avangarde velika je usamljenost signalizma u srpskoj kulturi i literaturi.

*

Poetski oblici samoizražavanja.

*

Predmet pesme u foničkoj poeziji nije izvan nje same.

*

Razapet između sopstvene avangardne izvornosti i neautentičnog lica banalizovane stvarnosti.

*

U stohastičkoj pesmi eksplozija jezika.

*

Šta se još može dodati a šta oduzeti od definicije da je književno stvaralaštvo "aktivnost kojom čovek humanizuje realnost i daje joj smisao"?

*

Signalisti – istraživači materijalnosti pisma i jezika.

*

Nerazlikovanje realne od poetske istine.

*

Poezija koja sistematski destruira istoriju.

*

Ka fenomenologiji imaginarnog.

*

Sintaksički i leksički nivoi pesničkih promena.

*

Iz žarnih čvorišta jezika apejronističke pesme.

*

Subjektivnost ekspresije.

*

O hibridnosti savremene umetnosti i sve većem i češćem probijanju međa i brisanju granica između pojedinih umetničkih disciplina.

*

Neprekidno ustalasani, promenljivi tokovi reči i slika.

*

Naslućujući kroz pesmu stvaralačku tenziju vaskolikog Univerzuma.

*

Istraživanjei inoviranje materijala, pesničkih sredstava i tehnologije pisanja u signalizmu.

*

Pesništvo kao izricanje sveta.

*

Rušenje funkcionalne prirode jezika.

*

Demijurška stvaralačka pozicija iz koje pesnik crpe reči i stvari.

*

Šta je svet, a šta reč?

*

Po mišljenju Miodraga Pavlovića ne postoji "mogućnost negativne analize poezije".

*

Stvaranje nove realnosti u jezičkoj materiji.

*

Iz začaranog kruga logosa, mita i ideologije.

*

Unutar eksplozivnih prostora signalističke tekstualne prakse.

*

Jedinstvo zvučanja i značenja.

*

U fenomenološkoj pesmi otvoreni su novi prostori i ustanovljeni drugačiji načini za istraživanje i eventualno razrešenje očiglednih aporija između subjekta i predmeta.

*

Koje su "dominante poezije"?

*

Dijalektička sinteza pevanja i mišljenja.

*

Transformacija i rasprskavanje jezičke magme u aleatornoj i stohastičkoj poeziji.

*

Na granici smisla, na granici sveta: pesma razlike.

*

Iz stvaralačko-destruktivne energije jezika.

*

Postavlja se pitanje da li su u našu umetnost nove postupke kolaž i asamblaž uveli nadrealisti, kako tvrde neki kritičari, ili, možda, njihovi prethodnici zenitisti.

*

Vaskrsavanje jezičkog znaka.

*

Svest o imaginativnim i ludičkim temeljima tvoračkog prostora apejronističke pesme.

*

Između suštine bića i suštine egzistencije.

*

Da li se pojam vremena iscrpljuje u vremenskoj apstrakciji?

*

"Lepo je uvek bizarno."

(Bodler)

*

Intuicija kao krajnja granica svesti.

*

Pesnik ponovo vraćen istini kosmičkog ništavila.

*

Razaranje tradicionalnih misaonih i oblikovnih sistema u signalizmu.

*

Apejronistička organizacija pesničke građe.

*

Po mišljenju Sartra moderni pesnici upotrebljavaju reči kao stvari, a ne kao znakove.

*

Pesnički jezik u stalnom prožimanju sa drugim semiotičkim sistemima.

*

Da li proizvodnju teksta uvek možemo odrediti kao proizvodnju značenja i smisla?

*

Istraživanje i otkrivanje: put ka biću pesme.

*

Čini mi se veoma diskutabilnom tvrdnja da avangarda ne stvara celovito strukturirane tekstove, pa samim tim "ne teži ni stvaranju cjelovite stilske formacije kao strukture struktura".

*

Ispljuni reč iz sebe.

*

Svet i jezik osnovni su uzroci sintaksičke i logičke destrukcije tako vidljive u aleatornoj poeziji. Što dublje prodiremo u tokove savremene civilizacije slika sveta postaje izobličena i fragmentizovana a jezik mucav i iskidan tek nas dodiruje svojim nemuštim restlovima.

*

Reči fenomenološke pesme kristalizovane u predmete.

*

Metafizički odsevi: nagon za pesmom, nagon za mišljenjem.

*

Osnovna poetička pitanja bez jasnih odgovora.

*

Umetnost koja se pretvorila u ideologiju delujući sa antiideoloških pozicija.

*

Izglobljena jezička organizacija apejronističkog poetskog teksta.

*

Ponovno vraćanje slike u krug različitih vrsta govornih činjenica.

*

Signalistička gestualna poezija i mogućnosti otkrivanja i kodifikovanja jedne dublje kinezičke sintakse.

*

Eros – verni pratilac Tanatosa.

*

Igre kreativnih i jezičkih energija i moć transformacije u apejronističkoj pesmi.

*

Krhotine jezika i smisla iz raslojenog sveta skupljene skupljene u stohastičkoj pesmi.

*

Šta je to estetska funkcija pesničkog teksta i kako je definisati?

*

Po Bašlaru imaginarno ne kao posebna svest predmeta već kao posebna svest jezika.

*

Vraćanje vere u poeziju, u njenu humanu i kosmičku misiju.

*

Ka ontološkoj metafori.

*

Pesnik požderan od podivljalih reči.

*

Signalističko delo proširuje našu percepciju sveta stvarajući istovremeno jednu novu senzibilnost.

*

Razlikovanje stvaralačkih postupaka po njihovoj unutrašnjoj strukturi.

*

Svet činjenica i stvari oko nas, realna stvarnost, izazovno suprotstavljena literarnoj stvarnosti.

*

Iznenadna pomisao na sve ono što odlazi u tamu zaborava, što ostaje zauvek neiskazano i nezabeleženo.

*

Hegelovo poricanje budućnosti umetnosti.

*

Omeđeni prostori kreativne slobode u tradicionalnoj poeziji.

*

Jezička ravan i rad u jeziku.

*

Odrediti poetičke kategorije apejronizma.

*

Da li je uopšte moguće proniknuti u zatamnjene značenjske prostore bića pesničkog dela i tumačiti ih?

*

Razbijanje svake jednoznačne celine u signalističkom tekstu.

*

Antiumetnost, ipak, nerazlučivi deo umetnosti dvadesetog veka.

*

Uočavati razlike između dva jezička nivoa.

*

Postoji li delo bez želje da uspostavi dijalog sa svetom?

*

U jednoj jedinoj reči, u jednom jedinom znaku videti jasno sliku celokupnog kretanja ljudskog duha.

*

Za Hajdegera filozofski problem tehnike postavlja se u osnovi kao ontološki, metafizički i postmetafizički.

*

Pesništvo – po nekim mišljenjima – osobit oblik "razumevanja i tumačenja ljudskog iskustva".

*

Signalistički koncept percepcije sveta kao igre i istraživanja.

*

U kojoj meri može nekog umetnika da uznemiri i sputa, a drugog, pak, da inspiriše i kreativno podstakne ideja o neograničenosti stvaralačke (umetničke) slobode?

*

Ontički prostori bića u signalističkoj pesmi.

*

Iscrpljuje li se zaista suština književnosti u beskonačnom samorazaranju?

*

Novi semiotički sistemi kao mediji estetskog izražavanja.

*

Jezički znak sveden na svoju unutarnju gramatičku artikulaciju.

*

Pesnici – tumači nečitljivosti sveta.

*

Disati po "logici" vlastite imaginacije.

*

Da li jedino pisanje (literatura) omogućava da se traga za pravom prirodom sopstvenog bića?

*

Spajanje reči i sintagmi bez gramatičkog odnosa u apejronističkoj pesmi.

*

Antipsihološko ispisivanje stvarnosti.

*

Pesnička konkretizacija doživljaja materijalnog sveta.

*

Za Ajnštajna umetnost je izvor moralnih podsticaja.

*

Da li ti pevaš ili te pesma peva?

*

Granice pojavnog i vidljivost stvari.

*

"Između misliti i izraziti svoju misao postoji samo jedan preliv jezika. U tom prelivu sva filozofija, sva književnost je sadržana i moguća."

(Pol Valeri)

*

Iskidane reči apejronističke pesme ispunjene živom značenjskom napregnutošću.

*

Fantastika u funkciji metafizičkog istraživanja stvarnosti.

*

O podeljenosti, necelovitosti, pa čak i neistoričnosti sveta savremene literature.

*

Sukob između dve međusobno nesaglasne vizije prirode i pesnikov odnos prema njima.

*

Subjektivnost, aktuelnost, ne-kontekstualnost i šokantnost apejronističkog stiha.

*

Ka postepenom jezičkom osvajanju stvarnosti.

*

Signalizam i prevrednovanje temeljnih kategorija tradicionalne (tekuće) književnosti.

*

Reči i njihov odnos prema biću.

*

Dvostruka priroda recepcije.

*

Jezik iz stvari, stvari u jeziku.

*

Osećaj naviruće, eksplozivne verbalne energije u stohastičkoj poeziji.

*

Svet koji tek u jeziku i kroz jezik dolazi do prave slike o sebi.

*

Čitalac/gledalac signalističke poezije aktivan je učesnik u otkrivanju i spajanju raznovrsnih asocijativnih nizova i sastvaranju značenja u poetskom tekstu.

*

Bekstvo iz raja srećne celovitosti i svrhovitosti.

*

Ka bitnom širenju granica postojećih semantičkih polja tekućeg jezika.

*

Pesnička tematizacija čovekove razapetosti između svog unutarnjeg bića i ništavila.

*

"Biti znači vremenovati."

(Akselos)

*

Proces sakupljanja i koncentracije poetske jezičke magme.

*

Prema jednoj od teza iz rane (prvobitne) faze signalizma, signalistička umetnost je nauka umetnosti.

*

Da li se zaista sa svetom činjenica i stvari "ništa ne može učiniti"?

*

Interdisciplinarnost strukturalne poetike.

*

Svest o postojanju i stvaralački poticaji igre i slučaja.

*

Šatrovački govor (jezik) kao medij poetske subverzije.

*

Apsurd – "sudbinski okvir egzistencijalne vizije".

*

Huserl svest određuje kao permanentni doživljajni tok u kome se obrazuju pojedini predmeti, dok je jezik medij što omogućuje stvaranje tih predmeta u našoj svesti.

*

Signalistička poetika i dublji prodori u bit stvaralačkog iskustva.

*

Čovek, reč i znak: zvezdani univerzum.

*

Od dimenizija sveta ka strukturi pesme.

*

Ispuniti do kraja svoju sudbinu pesnika.

*

"Ja sam čovek fragmenta, a fragmenti sa sobom treba da razgovaraju."

(Dušan Matić)

*

U pesničkom govoru (za razliku od tekućeg govora), intenzivna kreativnost bića jezika manifestuje se kroz stalnu nadgradnju jezičkih temelja.

*

Fenomenologija književne proizvodnje.

*

Da li je jedna od osnovnih odlika konkretne pesme odsustvo označenog, odnosno vanjezičke intencije?

*

Poezija je počelo pesme i pesnika.

*

Iz snažnih, ponornih dubina mita i jezika, u pesmu.

*

Svet i svemir gledani iznutra kao nerazlučivi deo našeg sopstvenog bića.

*

Pregnantnost apejronističke pesničke forme.

*

Jezička, znakovna i fonička artikulacija poetske materije zauma.

*

Signalistička pesma raspeta između svoje Scile i Haribde: značiti i biti.

*

Pevati, čak, i uz pomoć reči koje ne postoje.

*

Slučajnost i spontanost – komunikativni kanali sa objektivnom stvarnošću kojom smo okruženi.

*

"Reč prolazi kroz osobu, definiše neko stanje, osvetli sekvencu materijalnog sveta; takođe predlaže drugo neko stanje."

(Rene Šar)

*

Stih, čak deo stiha, u stohastičkoj i apejronističkoj pesmi kao zaokružena (naglo prekinuta), ali inicijalna forma.

*

Stvaralački postupak jedan od prvih i najuočljivijih znakova umetničke originalnosti.

*

Poezija koja iskušava sopstveno biće, njegove moći i granice.

*

Počeci loma jezika u signalizmu: kompjuterska, aleatorna i stohastička poezija.

*

Napor da prodremo u poetsku strukturu i otkriće govora.

*

Prema Maksu Benzeu "simultanost semantičke i estetske funkcije reči" u konkretnoj poeziji, zasnovana je na istovremenom korišćenju materijalnih dimenzija jezika.

*

Dubinska dinamika pesničke imaginacije.

*

Primena određenog stvaralačkog metoda zavisna od kreativnog impulsa.

*

Prvobitna, samonikla, organska pesma.

*

Odumiranje ideologije književnog govora.

*

U kojoj meri je izdvojena stvarnost pesništva?

*

Slapovi iskidanih slika sveta u apejronističkoj pesmi.

*

U jednom nelinearnom sledu reči i znakova: prostor signalističke poezije.

*

Nove pesničke slike i simboli što sasvim prirodno izrastaju iz novih doživljajnih prostora i drugačije upotrebe jezika.

*

Različiti načini shvatanja i prihvatanja civilizacije.

*

Aleatorna, stohastička i apejronistička poezija pokazuju nam koliko je duboka i iznenađujuća komunikativnost između veoma različitih reči i pojmova.

*

U najranijoj istoriji ljudskog roda tehnika je nešto što se ne razlikuje od prirode.

*

Kritička i vrednosna načela signalističke poetike nasuprot stavova tradicionalizma i neotradicionalizma.

*

Iz skrivenog, unutarnjeg logosa pesme?

*

Svakodnevno upisivanje sebe u prostor, vreme i telo sveta.

*

Nužno je promišljanje celokupnog avangardnog pesništva sa novih polazišta.

*

Iz semantičke gustine stiha.

*

Uživanje i stvaralačke nevolje koje nudi zavodljivost jezika.

*

Osetiti čulnost predmeta.

*

Vidljivi ironijski naboji u aleatornoj i šatrovačkoj poeziji.

*

Za Maksa Benzea pisanje je čin fabrikovanja jezika a ne njegove primene.

*

Ka signalističkim oblicima čitanja svemira i sveta.

(Iz knjige Oslobođeni jezik, Beograd, 1992)